Leges datacenters, hoe zit het precies?

De afgelopen periode zijn van verschillende kanten vragen gesteld over de leges die wij in rekening hebben gebracht voor het verstrekken van een omgevingsvergunning voor een datacenter. In dit bericht geven we er uitleg over.

Inleiding

Voorafgaand aan het indienen van een omgevingsvergunning (2018) voor de bouw van een datacenter aan de Tussenweg in Middenmeer, heeft het bedrijf Google (1) contact opgenomen met de gemeente Hollands Kroon. De vraag van Google was of het kon praten over de hoogte van de leges voor de bouw van datacenters in de gemeente.

Een korte uitleg: leges zijn kosten die een overheid aan initiatiefnemers in rekening brengen voor het verlenen van diensten. Die diensten zijn onder meer het verlenen van bouwvergunningen. De totale hoogte van de leges mogen niet hoger zijn dan de kosten die gemoeid zijn met de vergunningverlening. Leges kunnen per gemeente en per provincie verschillen.

De hoogte van bouwleges wordt gebaseerd op de bouwsom van het betreffende project. De gemeente hanteert daarbij een minimumbedrag (vaste voet) van € 2.500, aangevuld met 1,410% van de bouwsom.

De bouwsom van een datacenter is vanwege de technische complexiteit en grootte/oppervlakte veel hoger dan van andere gebouwen. Het ontwerp van Google bestond uit vier identieke gebouwen. Dat betekende dat vier keer eenzelfde heffing zou worden berekend. Google wees de gemeente Hollands Kroon erop dat andere overheden lagere leges in rekening brengen, en dat het projectplan van Google vier identieke gebouwen betrof.

(1) Voor dit initiatief zijn in de correspondentie hierover ook de projectnamen Pascal en Nimble gebruikt.

Wat heeft het college besloten?

Het college van B&W heeft alles overwegende voor dit specifieke geval besloten de leges te verlagen als Google inderdaad de vier geplande identieke gebouwen tegelijk zou aanvragen en realiseren. Daarbij had het college de volgende overwegingen:

• De bouwsom van een datacenter is veel hoger dan van andere gebouwen. Bij volledige realisatie van de vier gebouwen zou dit tot een buitenproportioneel hoge aanslag leiden, die niet in verhouding staat tot het principe dat leges kostendekkend moeten zijn. Om een idee te geven van de bedragen: de schatting van de bouwsom was enkele honderden miljoenen euro, wat zou leiden tot een aanslag van enkele miljoenen.
• Het ging in dit geval om een ontwerp met vier identieke gebouwen. Voor het toetsen en beoordelen van de aanvraag omgevingsvergunning voor de gebouwen 2, 3 en 4 zou de gemeente lang niet dezelfde inspanningen hoeven leveren als voor gebouw 1, en dus ook lang niet dezelfde kosten maken.
• De opbrengsten uit leges mogen op begrotingsbasis de totale bureaukosten voor de gemeente Hollands Kroon niet overtreffen. Een gemeente mag geen winst maken op de diensten die zij levert.
• De constatering dat de legesverordening van Hollands Kroon niet voorziet in een tarief voor seriële bebouwing. Met seriële bebouwing bedoelen we herhalende bebouwing: meer dan één identiek bouwwerk.

Op basis van bovenstaande heeft het college besloten om bij volledige realisatie voor het eerste gebouw 100% van de gewone leges in rekening te brengen, en voor de drie identieke volgende gebouwen een korting toe te passen. Met andere woorden: als Google in één keer een omgevingsvergunning zou aanvragen voor vier identieke gebouwen, dan was bovengenoemd besluit van toepassing. Maar het ging anders.

Wat is er uiteindelijk gebeurd?

Google heeft uiteindelijk slechts één van de vier gebouwen gerealiseerd. Voor dit gebouw is 100% van de leges in rekening gebracht en betaald conform de legesverordening. Het hierboven genoemde collegebesluit over een korting over de andere drie identieke gebouwen is daardoor niet meer van toepassing.

Mag het college de leges aanpassen?

Ja. Op grond van artikel 231 Gemeentewet mag het college artikel 63 in de Algemene wet Rijksbelastingen (AwR) toepassen (hardheidsclausule). Waar de AwR en de Invorderingswet 1990 het mogelijk maken om bij amvb of ministeriële regeling nadere regels te stellen, geldt bij de heffing en de invordering van gemeentelijke belastingen dat het college van burgemeester en wethouders bevoegd is om zulke regels te stellen.

Wat is er per datacenter in rekening gebracht?

De gemeente Hollands Kroon heeft inmiddels zeven omgevingsvergunningen verleend. Vijf aan Microsoft voor realisatie van het bestaande datacenter oostzijde van de A7 (Microsoft Campus). Eén aan Microsoft aan de westzijde van de A7 op het bestaande bedrijventerrein Venster West (ook wel aangeduid als locatie het Venster). En één aan Google (/Nimble) aan de Tussenweg – het hiervoor beschreven datacenter. Al met al is bij alle verleende omgevingsvergunningen van deze datacenters 100% van de leges in rekening gebracht, conform de (toen) geldende legesverordening. In totaal heeft de gemeente tot en met 2020 5,2 miljoen euro bouwleges aan ontvangen van datacenters. De bouwvergunning voor de nieuwbouw van een datacenter op het bestaande bedrijventerrein Venster West is recent, in 2021, verleend en daarom waren de bouwleges hiervan niet in de hierboven vermelde (5,2 miljoen euro) bouwleges betrokken. De vergunning voor het zevende gebouw (locatie het Venster) is in 2021 verleend.

De initiatiefnemers hebben bij de aanvraag omgevingsvergunning kenbaar gemaakt dat de bouwsommen niet openbaar gemaakt mogen worden. Het legesbedrag per verleende vergunning is dus niet openbaar.

Is zo’n korting eerder toepast in andere projecten?

Ja, bij de realisatie van het Windpark Wieringermeer. Dat betrof de toenmalige initiatiefnemers van het Windpark Wieringermeer. Bij het bepalen van de hoogte van de leges is in die gevallen niet naar de feitelijke bouwkosten gekeken, maar naar de hoogte van de opbrengst van de turbines. Ook op grond van artikel 231 Gemeentewet, artikel 63 in de Algemene wet Rijksbelastingen (AwR) (hardheidsclausule).