Datacenters
Wat is een datacenter?
Een datacenter is een industrieel gebouw waarin computerservers data verwerken en opslaan. Samen vormen datacenters de digitale infrastructuur van de cloud.
Door de groei van digitale diensten is ook het aantal datacenters in Nederland toegenomen. In Hollands Kroon bevinden zich twee van de grootste datacenters van Nederland, van Microsoft en Google. Deze zijn gevestigd op Agriport A7 bij Middenmeer.
Soorten datacenters
De datacenters in Hollands Kroon zijn zogenoemde hyperscales: grote datacenters die in eigendom en beheer zijn van één bedrijf. Deze hyperscales bieden digitale opslag en diensten aan veel verschillende klanten, waaronder bedrijven en overheden.
Grote datacenters zijn efficiënter in ruimte en energiegebruik dan meerdere kleinere, maar hebben ook meer impact op de omgeving. Denk aan energieverbruik, ruimtelijke inpassing en landschap.
Datacenters leveren een belangrijke bijdrage aan de provinciale, nationale en internationale economie en digitale infrastructuur. De provincie Noord-Holland en Hollands Kroon zijn een aantrekkelijke vestigingslocatie voor datacenters. Agriport A7 is samen met de Eemshaven door het Rijk aangewezen als vestigingsplek voor hyperscale datacenters in Nederland.
De gemeente en de provincie vinden het belangrijk dat er voldoende oog is voor het effect van datacenters op het landschap, het energiesysteem, het watergebruik en het benutten van de restwarmte. Om deze effecten te ondervangen hebben de gemeente en de provincie samen de datacenterstrategie en vestigingsvoorwaarden opgesteld, die staan beschreven in de ‘Richtlijn duurzame vestigingsvoorwaarden datacenters Noord-Holland’. Ontwikkelingen moeten zichtbaar ten goede komen aan inwoners en aan de leefomgeving. Grootschalige initiatieven zoals datacenters worden alleen toegestaan als:
- ze voldoen aan strenge vergunningsvoorwaarden;
- ze landschappelijk goed worden ingepast;
- en ze bijdragen aan maatschappelijke en economische meerwaarde.
Deze uitgangspunten zijn opgenomen in de datacenterstrategie en de gemeentelijke Omgevingsvisie.
De bestemming van een aantal percelen op Agriport A7 is al vastgesteld. Op deze gronden mogen datacenters worden gerealiseerd, mits zij voldoen aan alle geldende eisen. Dit zijn twee locaties aan de Tussenweg en deelgebied B1. Een datacenter kan pas worden gebouwd als er:
- een passend bestemmingsplan is;
- een omgevingsvergunning is verleend voor de activiteiten bouw en milieu.
De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG) ziet toe op naleving van vergunningen.
Zowel Microsoft (deelgebied B1) als Google (locatie Tussenweg) ontwikkelt op dit moment nieuwe datacenters in Hollands Kroon. Dit gebeurt binnen de geldende bestemmingsplannen en in overeenstemming met de vestigingsvoorwaarden. Dat betekent onder meer:
- Afspraken over landschappelijke inpassing: meer groen, betere inrichting en visuele afscherming;
- Zuiniger water- en energiegebruik, met aandacht voor hergebruik en duurzame bronnen;
- Toezicht en handhaving door bevoegde instanties.
De datacenters draaien op contractueel vastgelegde groene stroom van het landelijke net (TenneT). Door de landelijke toename in vraag én aanbod werken de netwerkbedrijven samen aan uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk. Meer informatie vindt u op de website van Tennet. In de Concept Energievisie voor Noord-Holland Noord zijn plannen opgenomen voor de periode na 2025. Hollands Kroon denkt actief mee en benadrukt het belang van participatie van inwoners.
Het energienetwerk in Nederland is zeer betrouwbaar. Voor noodgevallen beschikken datacenters over dieselaggregaten. De diesel wordt opgeslagen volgens strenge veiligheidsvoorschriften. De Veiligheidsregio Noord-Holland Noord en de Omgevingsdienst houden toezicht op veiligheid, testschema’s en uitstootnormen.
De computerservers in de datacenters hebben koeling nodig. Bij koeling wordt voornamelijk lucht gebruikt. Alleen bij zeer warme dagen is aanvullend koelwater nodig. Dit koelwater wordt door installaties verneveld waarmee de lucht wordt gekoeld. Het water wordt meerdere malen hergebruikt.
Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier verleent vergunningen voor het lozen van gebruikt water en ziet toe op de waterkwaliteit.
Op dit moment wordt door de datacenters op Agriport A7 gebruik gemaakt van PWN-water voor de koeling. PWN hanteert een duidelijke voorkeursregeling voor het leveren van water aan huishoudens boven levering aan de industrie.
ECW Energy heeft samen met een gevestigd datacenter een systeem ontwikkeld wat gebruik maakt van regenwater. Dit systeem wordt al toegepast in het datacenter op het Venster (AMS 13-14). De bedrijven willen in de toekomst volledig overschakelen op duurzaam watergebruik. De restwarmte van datacenters wordt nog niet benut, maar de gemeente en provincie onderzoeken of dit in de toekomst wel mogelijk is, bijvoorbeeld voor omliggende bedrijven of glastuinbouw. Nieuwe datacenter gebouwen moeten in ieder geval een restwarmte aansluiting realiseren om toekomstig gebruik mogelijk te maken.
De datacenters van Microsoft en Google zorgen samen voor meer dan 500 vaste banen. Tijdens de bouw zijn er gemiddeld 200 tot 300 tijdelijke arbeidsplaatsen.
Daarnaast investeren beide bedrijven in regionale onderwijsprojecten:
- Microsoft werkt samen met het Horizon College via het Datacenter Academy-programma.
- Google ondersteunt initiatieven van het ROC Kop van Noord-Holland.
Na kritiek op het uiterlijk van de bestaande gebouwen heeft de gemeente samen met Agriport A7, Microsoft, Google en andere partners gewerkt aan een nieuw streefbeeld. Het doel is betere landschappelijke inpassing van bestaande en toekomstige gebouwen, met aandacht voor groen, water en samenhang.
Voor nieuwe gebouwen gelden hogere eisen dan voorheen. Ze liggen verder van de snelweg, zijn visueel aantrekkelijker en worden omgeven door groenzones.
De gemeente heeft eerder in het kader van de Wet open overheid (Woo) duizenden documenten over datacenters openbaar gemaakt. Deze zijn op aanvraag in te zien. Persoonsgegevens zijn hierbij onleesbaar gemaakt om de privacy te beschermen.