Lezing: Vergeten verzet, de April-Meistakingen 1943
Auteur Hans Morssinkhof vertelt in Wieringerwerf over het boek ‘Staken op leven en dood. De vergeten april-meistakingen van 1943‘.
Ook hier werd gestaakt
Anita Blijdorp deed research naar de gebeurtenissen in mei 1943, in wat nu Hollands Kroon is. Nederland was al drie jaar door de Duitsers bezet toen op 29 april 1943 het bevel kwam dat alle voormalige Nederlandse militairen zich moesten melden voor krijgsgevangenschap in Duitsland. De reactie was ongekend: binnen een dag legden 100-duizenden het werk neer. De staking was de grootste ooit in Nederland.
Oploop voor het raadhuis te Wieringerwerf
Voor het raadhuis in Wieringerwerf kwamen op 1 mei 1943 tientallen Wieringer arbeiders van de Grontmaatschappij en neringdoenden en ambachtslieden uit de polder samen; ook het personeel van het telefoonstation staakte. In Kolhorn, Groet- en Waardpolder staakten landarbeiders. Bij de zuivelfabriek van Wieringerwaard – 22 van de 190 melkveehouders leverden geen melk – was de animo gering vanwege de angst voor represailles maar ook vanwege sympathie voor de Duitse bezetter.
Terecht was er angst want de opstand werd overal in Nederland bruut neergeslagen. De NSB-burgemeester van Wieringermeer, landbouwer Aris Saal bedreigde een staker met een revolver, liet een lijst opstellen van wie hij zag als de aanstichters en stuurde een veldwachter met de lijst naar de Sicherheitsdienst in Amsterdam. Zeven Wieringermeerders en/of Wieringers werden korte tijd vastgehouden in Amsterdam.
Honderden mensen belandden in strafkampen, uit onze regio onder meer landbouwer Pieter Blaauboer sr. uit de Waardpolder en ingenieur Albert Huizing van Wieringen; zij zaten vijf maanden vast in kamp Vught. Andere gestraften werden naar Duitsland gedeporteerd, een flink aantal overleefde de slechte omstandigheden niet.
Nederland-breed waren er in mei 1943 200 doden te betreuren, zij waren standrechtelijk geëxecuteerd. In Waarland werd op 3 mei de jonge Pieter Pater (19 jaar) door een zenuwachtige Duitser doodgeschoten. De Duitsers, onder leiding van de hoogste SS-baas in Nederland Hanns Albin Rauter, hadden hun ware gezicht getoond en het verzet kreeg vleugels.
Tijdens de lezing gaan we in op het begin van de staking in Hengelo, het verloop in Nederland; en op de gevolgen van deze staking in ons gebied, het huidige Hollands Kroon.
Praktisch
Datum: Zondag 28 april 2024
Aanvang: 14.15 uur (inloop vanaf 13.45 uur)
Eindtijd: 15.45 uur.
Adres: Trouwzaal in de Cultuurschuur, Loggersplein 1, 1771CE Wieringerwerf.
Meer informatie en aanmelden
Voor meer informatie en aanmelden kijkt u op de website van het Joods Werkdorp Wieringermeer.
