Voor een toekomstbestendige agrarische sector is verandering in de manier van boeren nodig. Hierbij passen ontwikkelingen als kringloop-, biologische- en natuurinclusieve landbouw. Ook de vraag naar landbouwproducten verandert. Waar met de eiwittransitie de verwachting is dat de vraag naar vlees afneemt, neemt de vraag naar gewassen die gebruikt kunnen worden bij het maken van biobased materialen voor de woningbouwopgave toe.
De agrarische sector staat dan ook voor grote veranderingen richting een duurzame toekomst. We zijn op zoek naar andere toepassingen van landbouw die bijdragen aan mens, dier en planeet. Hier ligt geen blauwdruk voor op de plank en maatwerk speelt hierbij een essentiële rol. Vanuit verschillende overheidslagen wordt er dan ook nagedacht over de toekomst van de agrarische sector. Zo ook in onze gemeente.
Biodiversiteit en natuurinclusieve landbouw
Natuur en biodiversiteit zijn de basis voor ons bestaan en onze economie. Het gaat wereldwijd niet zo goed met de natuur en de biodiversiteit. We moeten hier gezamenlijk een oplossing voor vinden. De bewustwording van de achteruitgang van biodiversiteit groeit snel. Wij zijn daarom ook met verschillende projecten bezig. Mede daarom zijn er steeds vaker akkervogels, weidevogels, insecten en kleine zoogdieren in dit landschap te vinden.
-
Erfbeplantingstool
Erven in onze gemeente zijn belangrijk. Een mooi erf is niet alleen een visite kaartje voor een woning of bedrijf. Het kan ook veel bijdragen aan de natuur. Door een goed ingericht erf kunnen we de kans op ziekte en plagen in de landbouw zelfs verminderen. De gemeente Hollands Kroon heeft hiervoor een handige tool ontwikkeld.
In de erfbeplantingstool kunt u klikken op uw gebied en ziet u hoe uw erf kan bijdragen aan de natuur en het landschap.
-
Meer bomen
De gemeente heeft grote ambities voor het vergroten van de biodiversiteit. In 2022 deden we voor het eerst mee aan ‘Meer Bomen Nu’ en gingen we samen met inwoners van Hollands Kroon 25.000 bomen en struiken verplanten. De bomen, ook wel zaailingen (jonge bomen) werden geoogst op verschillende plekken zoals bossen en natuurgebied en vervolgens herplant op andere locaties waar zij levensvatbaar zijn. Als agrariër kunt u grote hoeveelheden (>100) zaailingen aanvragen om te planten op uw perceel.
-
Erfscans Biodiversiteit
Boerenerven zijn belangrijke ecologische stapstenen voor plant- en diersoorten. Heb jij een boerenerf en wil je aan de slag met biodiversiteit en natuurinclusieve landbouw. Dan is de Erfscan een handige optie. De Erfscan word uitgevoerd door de boer samen met een veldmedewerker van de ANV. De gemeente stelt geld beschikbaar voor het uitvoeren van Erfscans. Ook vergoedt de gemeente 50% van beplanting en materialen zoals nestkasten en dat tot een maximum van 1.000,-. Wilt u meer weten? Lees dan verder op de website van ANV Hollands Noorden.
-
Ecologisch bermbeheer
In Hollands Kroon beheren we ongeveer 400 hectaren aan wegbermen, bijna evenveel als 500 voetbalvelden. Daarnaast onderhouden we ook 500 kilometer aan wegsloten. Alle sloten en bermen worden onderhouden door onze aannemer: Van Bodegom uit Wieringerwerf. We gaan nu anders tewerk als dat we eerst deden. Nu hakselen we de bermen niet meer maar snijden we de bermen af en halen we het gesneden gras weg. Zo hebben insecten meer kans om te overleven. Lees verder over bermbeheer.
Kringlooplandbouw
Bij kringlooplandbouw draait het er om dat reststromen van de agrarische sector terugkomen in het landbouwproces. Dit houdt in dat alle stoffen die door de landbouw uit een gebied verdwijnen ook weer teruggebracht worden in het gebied, maar ook dat reststromen die niet elders kunnen worden ingezet verminderd worden. Gewassen worden geteeld voor de consumptie van mens en dier. Deze brengen grondstoffen in de vorm van mest weer terug de kringloop in, waar vervolgens de gewassen weer op kunnen groeien. Bij kringlooplandbouw benutten we alle beschikbare nutriënten en voorkomen we onnodige import van kunstmest. Daarnaast proberen we biomassa afval zoveel mogelijk te vermijden.
Het is op dit moment nog niet mogelijk om de kringloop voor de volle 100% te sluiten. We kunnen namelijk geen gebruik maken van menselijke uitwerpselen als grondstof voor de landbouw. Dit is op dit moment bij wet verboden. Daarnaast hebben we te maken met een lineaire exportmarkt. In de gemeente Hollands Kroon wordt 50-72% van de producten naar het buitenland geëxporteerd. Ongeveer 75% van het voedsel op ons eigen bord komt uit het buitenland. Ook dit maakt het lastig om de kringloop helemaal te sluiten.
Dat we de kringloop niet voor 100% kunnen sluiten betekent echter niet dat we onze ogen moeten sluiten voor de principes achter de kringloop-landbouw op regionaal niveau. Concreet gaat het om een aantal activiteiten:
- het zorgen voor een levende bodem;
- het koppelen van lokale reststromen;
- het tegengaan van bodemverdichting;
- kijken naar het type bodem; de juiste plek voor het juiste gewas
- zorgen voor veerkrachtige gewassen;
- afwisseling in gewas per akker (strokenteelt/ pixelteelt).
-
Project kringlooplandbouw
Er zijn al veel agrarische ondernemers in onze gemeente die reststromen met elkaar uitwisselen en toch kan dit nog beter ingericht worden. Om kringlooplandbouw in de gemeente te stimuleren draagt de gemeente bij aan een project van ANV Hollands Noorden.
Het project heeft als doel om de transitie naar kringlooplandbouw en regeneratieve landbouw te versnellen. Het stimuleert de regionale samenwerking tussen veehouders, bollentelers en akkerbouwers voor het uitruilen van land, grondstoffen (met name de eiwitrijke veldboon) en kennis om de kringlooplandbouw in de regio een boost te geven. Daarnaast heeft het ook als doel om gewasbeschermingsmiddelen terug te dringen. Door in totaal 15 ondernemers worden in dit project over circulaire vormen van samenwerking ervaringen opgedaan, uitgewisseld en gedeeld met collega’s en studenten.
Nationaal Programma Landelijk gebied (natuur, water en klimaat)
Vanuit het rijk zijn er doelstellingen geformuleerd op water, klimaat en natuur in het Nationaal Programma Landelijk Gebied. De Eerste startnotitie is gepubliceerd op 10 juni 2022. Deze startnotitie gaat in op het verbeteren van de natuur. Hierbij speelt het terugdringen van de stikstofuitstoot een belangrijke rol. De startnotitie heeft veel stof doen opwaaien in de landelijke media en is onderdeel van het maatschappelijke debat. Later wordt de startnotitie aangevuld met extra bouwsteen op klimaat (C02) en water.
De Provincie is aan zet om deze doelstellingen om te zetten in een gebiedsgerichte aanpak met maatwerk, samen met de verschillende gemeente. Vanuit Hollands Kroon willen wij richting geven aan dit proces en de sector begeleiden in de transitie naar een duurzaam en gezond toekomstperspectief. Hiervoor gaan we een toekomstvisie opstellen samen met agrarische ondernemers en stakeholders. Deze visie willen we gebruiken als maatwerk input voor ons gebied bij de uitwerking van het NPLG. Wil jij ook meedenken met de toekomstvisie? Laat het ons dan weten via het ondernemersloket.
De gemeente is ook betrokken bij verschillende werkgroepen over het NPLG. Denk aan de werkgroep van de P10 en de VNG. Hier werken we met verschillende andere gemeenten samen aan de input op het NPLG. Ook onderhouden we nauw contact met de Provincie.
